Współczesne nauczanie coraz częściej kojarzy się z wykorzystaniem nowoczesnych technologii oraz specjalistycznych programów i aplikacji edukacyjnych.
Komputer, projektor, czy tablica interaktywna to bardzo dobre narzędzia do pracy podczas lekcji. Obecnie programy edukacyjne wyposażone są w dodatkowe multimedialne pomoce dydaktyczne, które dają możliwość interaktywnego kontaktu z materiałem, a nie tylko biernego zapoznawania się z treścią podręcznika. Zastosowanie dydaktycznych gier komputerowych wprowadza element współzawodnictwa, silnie aktywizuje i motywuje do nauki, zachęca ucznia do rywalizacji z samym komputerem. Obrazy i dźwięki, których dostarczają pomoce multimedialne przedstawiają rzeczywistość w sposób różnorodny i bogaty, pobudzając wyobraźnię i ciekawość oraz chęć i gotowość uczenia się. Komputer odpowiednio wykorzystany przez nauczyciela w porównaniu z innymi środkami dydaktycznymi, znacznie uatrakcyjnia lekcje i podnosi efekty nauczania. W pełni uzasadnione wydaje się być również wykorzystanie nowych technologii w nauczaniu religii.
Sługa Boży papież Jan Paweł II przypominał często, że "ludzie współcześni chętnej słuchają świadków niż nauczycieli, a jeśli słuchają nauczycieli to dlatego, że są świadkami." Poza tym katecheta nie powinien zapominać o tym, że sam też kiedyś był uczniem. I dlatego dzisiejszych czasach katecheta ma być świadkiem szczególnie wyraźnym, widocznym, pociągającym swoją wiarą i osobowością.[...]W dobie znudzenia, zobojętnienia trzeba ukazywać sens wiary, moralnych zachowań, dobrego życia. Dlatego konieczne są coraz to nowe środki. [...]. Dla młodego człowieka komputer z internetem jest niemalże wszystkim. Młodzież przypisuje komputerowi: zdobywanie wiedzy, poznawanie ludzi, kontakt ze światem, nawet jeśli korzysta tylko z gier komputerowych.[1]
Warunkiem efektywnego wykorzystania komputera i multimediów podczas katechezy jest ich ścisłe powiązanie z treściami nauczania. Katecheci, korzystający z technologii informacyjnych, powinni uwzględnić następujące zasady:
- treści przekazywane za pomocą pomocy multimedialnych powinny być sprawdzone przed katechezą i nawiązywać bezpośrednio do tematu lekcji,
- z danych narzędzi, czy programów edukacyjnych należy korzystać wtedy, gdy są one potrzebne do osiągnięcia celów lekcji,
- czas pracy z komputerem powinien być dokładnie zaplanowany,
- korzystanie z komputera i pomocy multimedialnych nie może wypełnić całej katechezy, powinno być połączone z innymi środkami dydaktycznymi,
- wybrane pomoce multimedialne powinny być dostosowane do wieku i poziomu wiedzy uczniów.
Wykorzystanie pomocy multimedialnych podczas lekcji religii można zastosować w celach:
- wprowadzenie do tematu (prezentacje multimedialne, filmy, plansze elektroniczne, nagrania, itp.),
- utrwalenia wiedzy ( krzyżówki, gry interaktywne),
- oceny wiadomości uczniów (testy, quizy, itp.).
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom współczesnej edukacji oraz zainteresowaniom uczniów, w trosce o jak najlepszą jakość nauczania katechezy, w ostatnim czasie znacznie rozbudowana została oferta dydaktyczna do nauczania religii pod redakcją ks. prof. Stanisława Łabendowicza. Pakiety edukacyjne zostały wzbogacone o multimedialne pomoce dydaktyczne do poszczególnych klas, skorelowane zarówno z poradnikiem metodycznym dla katechety, podręcznikiem ucznia, jak i zeszytem ćwiczeń. Zawierają one teksty biblijne i nauczania Kościoła, definicje, ilustracje i zdjęcia oraz nagrania wybranych piosenek i pieśni, w wersji karaoke. Proponują teksty do pracy w grupach oraz ćwiczenia aktywizujące i utrwalające treści katechezy. Do dyspozycji katechetów są również płyty audio z pieśniami i piosenkami religijnymi w wersjach z wokalem oraz instrumentalnych, dostosowanymi do odpowiednich poziomów edukacji. Dodatkową ofertę stanowi stale uaktualniana baza darmowych multimedialnych pomocy dydaktycznych oraz linków internetowych przypisanych do konkretnych jednostek lekcyjnych i zamieszczona na stronie www.katechizmy.com.pl, będącej centrum wsparcia dla katechetów realizujących program nauczania opracowany przez ks. prof. Stanisława Łabendowicza.
Lekcja religii z wykorzystaniem wyżej wspomnianych płyt multimedialnych pozwala równocześnie na pracę z podręcznikiem i zeszytem ćwiczeń. Każda katecheza została opracowana w sposób przystępny dla ucznia, ułatwia przyswojenia nowych treści, a także utrwalenia, czy podsumowania wiadomości. Katecheta sam może zdecydować, w jakim stopniu uatrakcyjnić konkretny etap lekcji o materiały multimedialne. Oferta pomocy dydaktycznych zamieszczonych w serwisie www.katechizmy.com.pl (zakładka "Pomoce dydaktyczne", a następnie "Baza darmowych pomocy dydaktycznych") stanowi dodatkową propozycję katechezy z wykorzystaniem zasobów internetowych (dostępnych głównie online).
Pomoce opracowane jako gry interaktywne (z ikoną ) zostały przygotowane w oparciu o teksty źródłowe z podręczników i wytyczne z poradników metodycznych konkretnych klas. Pozwalają one przede wszystkim podsumować i utrwalić wiadomości z lekcji i są dostępne tylko online.
Linki do zasobów internetowych w postaci filmów (ikona - zasoby kanału youtube, dostępne online) zostały przypisane zgodnie z propozycją tematu lekcji i stanowią jedynie możliwość poszerzenia wiadomości podczas wprowadzania do tematu, czy utrwalania treści katechezy. Mogą być też wstępem do dyskusji, głównie na etapie kształcenia w gimnazjum i liceum oraz technikum. Dla dzieci na etapie wczesnoszkolnym zamieszczone zostały linki do filmów animowanych, bądź są to krótkie wybrane tylko fragmenty filmu.
W bazie pomocy zamieszczone zostały linki do nagrań (ikona ). Są to wybrane fragmenty Pisma Świętego (zgodne z zalecanymi w podręczniku) w wersji audio z serwisu internetowego www.biblijni.pl (również w trybie online).
Dodatkowo w zasobach darmowych pomocy multimedialnych przypisanych do poszczególnych jednostek lekcyjnych można znaleźć:
- obrazy np. mapy, zadania typu pokoloruj, połącz punkty, labirynt itp. (ikona )
- linki do stron internetowych (ikona ) - np. serwis www.freebibleimages.org (wybrane do danej katechezy fragmenty Biblii w obrazach),
- pomoce do pobrania (ikony: , ) - głównie krzyżówki i wykreślanki tematyczne opracowane według poradników metodycznych do danej klasy,
- nagrania pieśni i piosenek religijnych w wersji z wokalem i karaoke (ikona ), pochodzących z płyt audio opracowanych pod redakcją ks. prof. Stanisława Łabendowicza (wybrane utwory zostały zamieszczone w zasobach strony)
Wszystkie te propozycje mogą posłużyć jako dodatkowe środki dydaktyczne, wykorzystane według uznania katechety. Nie powinny one oczywiście zakłócić rytmu katechezy, ani zdominować całej lekcji. Należy rozumnie korzystać z ogromnego potencjału, jaki niesie ze sobą nowoczesna technologia i jednocześnie nauczyć swych wychowanków mądrze go wykorzystywać. Komputer należy traktować jako narzędzie, które wzbogaca zajęcia lekcyjne o nowe rozwiązania metodyczne i stosować go z właściwą częstotliwością. [2]
oprac. Monika Bidas